Bệnh héo vàng lá chuối đe dọa Việt Nam

Chuyên gia Viện Nghiên cứu Rau quả đánh giá một vườn chuối tiêu bị nhiễm bệnh héo vàng tại huyện Lâm Thao (Phú Thọ) hồi cuối năm 2019. Ảnh: FAVRI.

Đây là bệnh đã tiêu diệt hiểm nguy phát hành chuối trên nhân loại. cho nên, việc nghiên cứu, phát triển giống chuối kháng bệnh, đi đôi với đảm bảo nguồn giống sạch bệnh là biện pháp hiệu quả và cấp bách nhất cần sớm bắt tay khai triển nhằm bảo đảm cho mặt hàng cây ăn quả đang với tất cả dư địa sản xuất này của nước ta.

biện pháp tình thế: Luân canh chuối tây - chuôi tiêu

Theo PGS.TS Nguyễn Quốc Hùng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Rau quả (FAVRI, thuộc Viện công nghệ Nông nghiệp Việt Nam): Việt Nam được xem là trọng tâm nguồn gene cây chuối, mang sự sinh ra của đủ cả đại diện 8 đội ngũ giống chuối trồng ăn được.

kế bên phục vụ nội tiêu, chuối còn mang địa điểm đặc biệt trong xuất khẩu và đã hình thành vùng hàng hóa tại các thức giấc ĐBSH, Trung du miền núi phía Bắc, các thức giấc Tây nguyên, Đông Nam bộ, ĐBSCL... tuy vậy, tạo ra chuối ở nước ta đang gặp mặt thử thách phệ sở hữu bệnh héo vàng (còn gọi là bệnh héo rũ Panama hay bệnh Panama).

Trước đây, các nghiên cứu tại các tỉnh trồng chuối trung tâm ở phía Bắc như Hà Nội, Hưng lặng, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Thừa Thiên Huế... cộng như phổ quát tỉnh giấc phía Nam đã xác định nấm gây bệnh vàng lá trên chuối ở nước ta thuộc chủng một, chung gây hại trên cây chuối tây trên cả nước, chưa phát sinh ra bệnh vàng lá trên chuối tiêu.

ngoại giả trong các năm mới đây, mặc dù chưa mang kết quả dò la cụ thể nhưng qua dò xét của Viện Nghiên cứu Rau quả, cho thấy bệnh héo vàng đang lan tràn ở phổ thông vùng phát hành chuối tiêu. Bệnh héo vàng trên chuối tiêu ở Việt Nam được xác định là bởi nấm Fusarium oxysporum f. sp. Cubense chủng 4 nhiệt đới (TR4). Thực trạng này cần phổ quát biện pháp cần kíp để tạo ra chuối bền vững ở nước ta.

cho nên, trong phạm vi đề tài nghiên cứu tuyển chọn giống và hoàn thiện trật tự công nghệ thâm canh một số cây ăn quả chủ lực tại phía Bắc thời đoạn 2017 - 2021 (trong đó mang cây chuối), thời kì qua, Viện Nghiên cứu Rau quả đã khai triển xây dựng các mô hình thí nghiệm gói khoa học thâm canh tổng hợp trên cây chuối tại một số tỉnh miền núi phía Bắc, trong ấy khác lạ là hoạt động nghiên cứu giải pháp khoa học phòng trừ bệnh héo vàng hại chuối (Fusarium Oxysporum), khác biệt là việc gây hại trên chuối tiêu.

Theo đấy, các nghiên cứu mới nhất của Viện Nghiên cứu Rau quả cho thấy: Nấm Foc chủng 1 chỉ hại trên chuối tây, vì thế các nơi chỉ bị bệnh héo vàng trên chuối tây hoàn toàn có thể thay thể bằng chuối tiêu.

Trong khi đấy, nấm Foc chủng 4 lại hại rất dữ dội trên cây chuối tiêu, nhưng diễn tả mờ nhạt trên chuối tây. bởi vậy trên đất trồng chuối tiêu bị héo vàng nặng, chuối tây vẫn mang thể đạt hiệu quả chỉ mất khoảng đầu.

Đây là cơ sở vật chất khoa học để giảng giải hiện tượng biến đổi từ chuối tiêu bị héo vàng sang trồng chuối tây vẫn cho hiệu quả vài vụ ở một số địa phương. đồng thời, cũng cho thấy việc điều hành bệnh héo vàng mang thể áp dụng biện pháp luân canh giữa đội ngũ chuối tiêu và chuối tây.

cụ thể, vùng nào bệnh héo vàng chỉ hình thành trên chuối tây thì với thể luân canh có chuối tiêu. Trong vụ đầu, chuối tây vẫn có thể đạt hiệu quả trên đất chuối tiêu bị bệnh héo vàng.

 

những nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Rau quả thời kì qua cho thấy, những biện pháp xử lý đất, sử dụng chế phẩm sinh vật học và một số thuốc hóa học đều với kĩ năng giảm thiểu bệnh héo vàng.

1 số giải pháp xử lý có hiệu quả phòng bệnh héo vàng sở hữu hiệu quả cao như: Đốt trấu hun đất ở vị trí gốc chuối bị bệnh và xử lý ngập nước 3 tháng; xử lý dung dịch nấm Trichoderma và dung dịch tỏi nghiền có chức năng hạn chế bệnh héo vàng, trong ấy xử lý dung dịch Trichoderma cho hiệu quả cao hơn.

Hình như, một số thuốc khác có tài năng giảm thiểu bệnh héo vàng gây hại trên chuối là Benzimidazole (Benomyl), Hosavil (Hexaconazole)...

Cần sớm nghiên cứu giống chuối kháng bệnh

các năm vừa mới đây, bệnh héo vàng vì nấm Fusarium oxysporum ngày một phát sinh và gây hại nặng nằn nì tại phổ quát tổ quốc, vùng cương vực phát triển chuối mập như Australia, Philippines, Trung Quốc, Indonesia, Malaysia, Đài Loan... và hiện đang mang nguy cơ lây lan rộng ra phổ quát giang sơn Đông Nam Á.

Tại Việt Nam, may mắn là hiện giờ bệnh chưa phát sinh trên diện rộng và chưa gây hại nặng, nhưng mà mới chỉ xảy ra tản mác. dù rằng vậy gần đây tại phía Nam, bệnh cũng đã phát sinh gây hại cục bộ trên chuối tiêu già tại một số địa phương ở vùng Đông Nam bộ.



Cần sớm nghiên cứu giống chuối sở hữu khả năng kháng bệnh héo vàng lá, sạch sẽ bệnh để chủ động nguồn giống trong nước. Ảnh: TL.

thảo luận với NNVN, PGS.TS Nguyễn Minh Châu, nguyên Viện trưởng Viện Cây ăn quả miền Nam cho rằng, nếu như không với giải pháp để chủ động phòng chống căn bệnh nguy khốn này, có thể ảnh hưởng, thiệt hại rất béo tới phát triển chuối tại nước ta.

khác lạ, đây là cây ăn quả nhưng Việt Nam có đa dạng lợi thế, đang tạo ra mạnh và hấp dẫn phổ biến doanh nghiệp chế biến cũng như xuất khẩu, với về giá trị kinh tế cao...

đến giờ, việc sử dụng thuốc hóa học và biện pháp sinh vật học vẫn chưa mang lại tính năng đích thực đối sở hữu bệnh héo vàng lá.

cho nên, biện pháp đưa vào phát triển những giống chuối nuôi cấy mô tinh khiết bệnh, khác lạ là nghiên cứu những giống chuối với tài năng kháng bệnh héo vàng lá vẫn là hướng vững bền, hiệu quả nhất.

với hệ thống các viện nghiên cứu mang trình độ cao, cũng như phục vụ cho lĩnh vực tạo ra, xuất khẩu, chế biến chuối, hiện Đài Loan cũng đã nghiên cứu và đưa ra phát triển thắng lợi 1 số giống chuối với kĩ năng chống chịu (mức độ tương đối) mang bệnh héo vàng lá.

bên cạnh đó, họ chỉ cung ứng cho Việt Nam những giống chuối với kĩ năng chống chịu kém hơn, các giống chống chịu phải chăng thuộc về phiên bản quyền riêng của họ.

bây chừ, như được biết thì ngay cả tập đoàn tạo ra và xuất khẩu chuối to như Dole vẫn đang phải phụ thuộc vào nguồn giống chuối chống chịu sở hữu bệnh héo vàng lá của Đài Loan. Chính thành ra thời kì tới, Bộ NN-PTNT cần sớm giao nhiệm vụ cho những công ty khoa học trong việc nghiên cứu những giống chuối mang tài năng kháng được bệnh héo vàng lá nhằm chủ động nguồn giống sạch sẽ bệnh, sản xuất mặt hàng chuối theo hướng hàng hóa phệ, gắn với chế biến, xuất khẩu 1 cách bền vững, giá trị tăng thêm...

 

 

Trước mắt, để dự phòng nguy cơ lây lan bệnh héo vàng lá, chúng tôi khuyến cáo dân cày, những HTX, tổ chức trồng chuối cần triệt để vâng lệnh 1 số lưu ý: 1 là phải sản xuất bằng nguồn giống đảm bảo tinh khiết bệnh; nhị là thực hiện nghiêm biện pháp phòng bệnh như thực hành tiệt trùng đối với người lúc ra vào trang trại chuối; hạn chế những hoạt động thăm vườn chuối...

lúc đã phát hiện vườn chuối bị nhiễm bệnh, phải mang biện pháp rào vườn, không để người ra vào vườn chuối bị bệnh nhằm hạn chế nguy cơ lây lan bệnh đi nơi khác, sau ấy tiến hành các biện pháp xử lí theo hướng dẫn của cơ quan kiểm soát an ninh thực vật, cơ quan kỹ thuật mang tính năng, uy tín.
(PGS.TS Nguyễn Minh Châu, nguyên Viện trưởng Viện Cây ăn quả miền Nam)